Bài bút kí đã ca ngợi vẻ đẹp của sông Hương gắn liền với xứ huế mơ mộng đã đi vào lòng người và với truyền thống lịch sử xứ Huế.
Lúc ở thượng nguồn, sông Hương có vẻ đẹp mãnh liệt và hoang dại, có nhiều ghềnh thác đáy vực bí ẩn. Có thể xem sông Hương như bản trường ca của rừng già.
Lúc về đồng bằng, sông Hương thơ mộng làm say đắm lòng người. Hai bên bờ sông Hương chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên. Dòng sông mềm như tấm lùa uốn cong, cảnh đẹp như bức tranh có đường nét, hình khối “trôi đi giũa hai dãy đồi sừng sửng như thành quách“, “cao đột ngột như VỌNG CẢNH, TAM THAI,LƯU BẢO”. Sông hương có vẻ đẹp da màu biến ảo : “sớm xanh, trưa vàng, chiều tím”
Lúc qua thành phố huế, sông Hương “trôi đi thực chậm“, chảy lặng lờ như điệu slow. Sông Hương “đã trở thành một người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya“. Trên sông vọng lại tiếng hát trong một khoang thuyền nào đó. Sông Hương mang vẻ đẹp vừa trữ tình, vừa trầm mặc gắn liền với lịch sử bi tráng của dân tộc mà trên thế giới không có dòng sông nào như thế. Trước khi về với biển sông hương lưu luyến tình cảm với thành phố Huế ví như nỗi vấn vươn của nàng Kiều với Kim Trọng.