Văn mẫu hay – Tài liệu ôn thi đại học – Đọc truyện ngắn hay vhoc.net 
“Gió theo lối gió, mây đường mây,
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay…
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó,
Có chở trăng về kịp tối nay?”
Ở khổ thơ này, tâm trí Hàn Mặc Tử hướng về một hình ảnh không thể tách rời thôn Vĩ Dạ, đó là dòng sông Hương, với hai hét tiêu biểu cho xứ Huế là êm đềm và thơ mộng, đồng thời ẩn sâu trong đó là biết bao cảm xúc, suy tư của nhà thơ. Trong hai câu đầu, Hàn Mặc Tử tả thực vẻ êm đềm, nhịp điệu khoan thai của xứ Huế: gió mây nhè nhẹ bay đi, dòng nước chảy lững lờ, cây cỏ khẽ đung đưa. Đáng chú ý là sắc thái cảm xúc của hai câu thơ này, vì nhà thơ đã dùng biện pháp nhân hóa với cả gió, mây và dòng sông. Thường chúng vẫn đi với nhau: gió thổi mây bay mà dòng sông mới có sóng, có sự sống động, còn ở đây mây và gió lại rời xa nhau. Sự chuyển động ngược chiều của gió mây làm tăng thêm cái trống vắng của không gian, hay nói đúng hơn, rất ít mây và gió, cho nên dòng sông lặng lẽ ” buồn thiu” và cây cỏ bên bờ chỉ lay động rất nhẹ. Nhìn chung, đó là một hình ảnh đẹp nhưng cũng thật lạnh lẽo, dường như nó phảng phất tâm trạng u buồn, cô đơn của nhà thơ trước sự thờ ơ, xa cách của cuộc đời đối với mình.
Hai câu thơ sau cho thấy tâm hồn nhà thơ có buồn và cô đơn nhưng vẫn chan chứa tình yêu với con người và thiên nhiên xứ Huế. Đây là cảnh thực mà cứ như ảo, vì dòng sông không còn là dòng sông của sông nước nữa mà là dòng sông ánh sáng, lấp lánh ánh trăng vàng, hay đấy là dòng ánh sáng tuôn chảy khắp vũ trụ làm cho không gian nghệ thật thêm hư ảo, mênh mang. Cũng vì thế, con thuyền vốn có thực trên dòng sông đã trở thành một hình ảnh của mộng tưởng, nó đậu trên bến sông trăng để trở trăng về một nơi nào đó trong mơ. Có thể nói, ngòi bút tài hoa của Hàn Mặc Tử đã phác họa được nét đẹp nhất của sông Hương là vẻ huyền ảo, thơ mộng dưới ánh trăng. Đến câu thơ cuối, con thuyền, dòng sông, ánh trăng trong sự hồi tưởng quá khứ ấy lại gắn với cảm nghĩ của nhà thơ trong hiện tại bởi vì nhà thơ mong muốn con thuyền trở trăng về kịp “tối nay” chứ không phải một tối nào khác. Phải chăng trong cái “tối nay” đó, một buổi tối thật buồn và cô đơn, nhà thơ có điều gì muốn tâm sự mà chỉ có trăng mới hiểu được nhà thơ? Điều đó cho thấy Hàn Mặc Tử rất yêu trăng, trăng là người bạn thân thiết của nhà thơ, và cũng cho thấy nhà thơ rất yêu xứ Huế nhưng dường như cảnh Huế, người Huế không hiểu được, không đáp lại tình yêu ấy nên nhà thơ mới phải mong muốn tâm sự với một người bạn thật xa vời là ánh trăng – ánh trăng xoa dịu nỗi xót xa, khi có trăng bầu bạn thì con người sẽ bớt cô đơn.
